Γράφει η κα Φλώρα Κόντε
Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος στην Ι. ΚΟΝΤΕΣ Α.Β.Ε.Ε.

                                                       

 

 

Τι είναι τα PFAS και γιατί πρέπει τα HFOs & το PCTFE να εξαιρεθούν από τους περιορισμούς;

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) σχεδιάζει την δημιουργία μιας πρότασης για μία εκτεταμένη απαγόρευση περίπου 10.000 επονομαζόμενων PFAS ουσιών. Τα HFOs περιλαμβάνονται σε αυτή την πρόταση μόνο λόγω της χημικής τους σύστασης. Τα ψυκτικά ρευστά HFOs κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή αγορά με τους τύπους: R-1234yf, R-1234ze, R-449, R-448, R-513A, R-452A κλπ. Δεν πληρούν όμως  τα βασικά κριτήρια του περιορισμού και θα έπρεπε να αποκλειστούν από το πεδίο εφαρμογής για τους παρακάτω λόγους.

 

Τα PFAS είναι μία πολύ μεγάλη και ποικιλόμορφη οικογένεια χημικών.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) χαρακτηρίζει περίπου 10.000 υλικά ως PFAS, αλλά αναγνωρίζει ότι ο δικός του ορισμός και ο όρος PFAS «είναι γενικός και αόριστος και δεν μας πληροφορεί εάν μια ένωση είναι βλαβερή ή όχι και δεν αποτελεί βάση για τη δημιουργία κανονισμού».

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) δηλώνει ότι οι PFAS χρησιμοποιούνται ευρέως, επειδή έχουν πολλές ωφέλιμες ιδιότητες, συμπεριλαμβανομένης της σταθερότητας σε υψηλές θερμοκρασίες.

Η χρήση των PFAS είναι απαραίτητη σε σημαντικούς τομείς, όπως ο αυτοκινητιστικός και ο αεροδιαστημικός, καθώς και για καίριες ιατροφαρμακευτικές χρήσεις, όπως τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και οι συσκευασίες των φαρμάκων.

Επιπλέον, κάποιες ενώσεις PFAS συμβάλλουν εμφανώς στην αντιμετώπιση μερικών από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, όπως ο αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής, και συμβάλλουν στην εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, όπως διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και στο πρόγραμμα RE Power EU, βελτιώνοντας την ενεργειακή αποδοτικότητα.

 

Οι λόγοι για τους οποίους τα HFO και το PCFTE θα έπρεπε να εξαιρεθούν από τον περιορισμό

 

  • Στις 10.000 ταξινομημένες ουσίες του ΟΟΣΑ, περιλαμβάνονται αδιαμφισβήτητα κάποια χημικά, που πιθανώς είναι επικίνδυνα, καθώς είναι τοξικά και βιοσυσσωρεύσιμα και το REACHθα έπρεπε να ασχοληθεί με τη χρήση τους, οδηγώντας τελικά στην απαγόρευσή τους.
  • Παρ’ όλ’ αυτά, η πρόταση περιορισμού, η οποία υποβλήθηκε στον ECHAαπό πέντε χώρες της ΕΕ, προσπαθεί να επιβάλλει έναν καθολικό περιορισμό και στις 10.000 ουσίες κι αποτυγχάνει να αναγνωρίσει το συμπέρασμα του ΟΟΣΑ ότι ο όρος PFAS “είναι γενικός και αόριστος και δεν μας πληροφορεί εάν μια ένωση είναι βλαβερή ή όχι και δεν αποτελεί βάση για τη δημιουργία κανονισμού”.
  • Το αίτημα για καθολικό περιορισμό δεν αναγνωρίζει τις διαφορές μεταξύ των διάφορων κατηγοριών των PFAS, με βάση τη χρήση, την ασφάλεια και τη σημασία τους στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και στα αποτελέσματα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
  • Εάν εφαρμοστεί ο προτεινόμενος περιορισμός, είναι πιθανό να υπάρξουν σημαντικές ακούσιες συνέπειες, σε σχέση με τους στόχους για το κλίμα, την οικονομική σταθερότητα και την φροντίδα των ασθενών.

 

 

Γιατί τα HFO και το PCTFE δεν είναι PFAS που πρέπει να μας προκαλούν ανησυχία

Οι υδροφθορολεφίνες (HFOs) και το πολυχλωροτριφθοροαιθυλένιο (PCTFE), όπως το Solstice και το Aclar© της Honeywell, είναι αμφότερα κατηγοριοποιημένα ως PFAS, με βάση τον γενικό ορισμό του ΟΟΣΑ.

Παρ’ όλ’ αυτά, ο φάκελος καταχώρισης του REACH και η αναφορά χημικής ασφάλειας για τις HFOs δηλώνουν ότι δεν κατηγοριοποιούνται ως μια ανθεκτική, βιοσυσσωρεύσιμη και τοξική (PΒΤ) ή ως άκρως ανθεκτική και άκρως βιοσυσσωρεύσιμη ουσία, με βάση το Παράρτημα XIII του REACH και δεν μπορούν να θεωρηθούν επικίνδυνες, όπως οι PΒΤ ή οι vPvB ουσίες.

Το PTCFE είναι μία φθοριούχα πολυμερή ουσία, η οποία ικανοποιεί όλα τα διεθνώς αναγνωρισμένα κριτήρια των πολυμερών χαμηλού κινδύνου (PLC). Το PCTFE δεν παρουσιάζει κινδύνους, όπως η βιοσυσσωρευσιμότητα, η κινητικότητα, η δυνατότητα μεταφοράς μεγάλης κλίμακας (LRTP), η συσσώρευση στα φυτά, η ενδοκρινική δραστηριότητα/οι ενδοκρινικές διαταραχές, η πρόκληση προβλημάτων υγείας στον άνθρωπο και προβληματισμοί που προκαλούνται από έναν συνδυασμό αυτών των χαρακτηριστικών.

 

 

Τα HFO και το PCTFE έχουν σχεδιαστεί να είναι ασφαλή, χωρίς αντίκτυπο στην υγεία και το περιβάλλον

Το τριφθοροξικό οξύ (TFA) είναι άλας που παράγεται ως προϊόν διάσπασης κάποιων HFOs, αλλά οι προβλεπόμενες ποσότητες είναι πολύ χαμηλότερες από το όριο κινδύνου για την υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον.

Το άλας TFA είναι, επίσης, μια ουσία που δημιουργείται φυσικά και υπάρχει στο περιβάλλον μας εδώ και χιλιάδες χρόνια, χωρίς κάποια ένδειξη ότι επηρεάζει αρνητικά την ανθρώπινη υγεία.

Η αποσύνθεση των HFO σε τριφθοροξικό οξύ (TFA) φαίνεται να μην προξενεί προβλήματα στους ανθρώπους, τα ζώα ή το περιβάλλον. Η αποδόμηση των ψυκτικών μέσων με HFO δεν έχει σοβαρά αποτελέσματα, οδηγώντας σε μηδαμινές αυξήσεις των συνολικών συγκεντρώσεων TFA, σε σχέση με τα προϋπάρχοντα επίπεδα.

Πλήρεις ανεξάρτητες επιστημονικές εκτιμήσεις από πάνελ στο πλαίσιο του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) έχουν επανειλημμένα καταλήξει ότι “Η τρέχουσα χαμηλή συγκέντρωση τριφθοροξικού οξέος  (TFA), που παράγεται από την αποδόμηση αρκετών υδροφθορανθράκων (HFCs)  και υδροφθορολεφίνων (HFOs), δεν θεωρείται επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον”, καθώς και ότι “τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι αυτό το προϊόν διάσπασης [TFA] δεν αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία”.

Η έκθεση αξιολόγησης του πάνελ Εκτίμησης της επίδρασης επί του περιβάλλοντος (EEAP) του UNEP το 2022, επίσης, κατέληξε ότι “με βάση τις σχεδιασμένες μελλοντικές χρήσεις αυτών των προδρόμων των TFA [συμπεριλαμβανομένων των HFC/HFO], δεν προβλέπεται η πρόκληση βλάβης”. Η έκθεση αξιολόγησης της EEAP, επίσης, επιβεβαίωσε ότι “Τώρα και στο μακρινό μέλλον, οι προβλεπόμενες συγκεντρώσεις των TFA σε επιφανειακά ύδατα και τερματικές λίμνες είναι χιλιάδες φορές μικρότερες σε σχέση με το όριο κινδύνου για τους ανθρώπους και το περιβάλλον”.

Τέλος, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων έχει ήδη εξετάσει και αξιολογήσει τον φάκελο για τα TFA, καταλήγοντας ότι δεν υπάρχει λόγος για περαιτέρω ρυθμιστικές πράξεις. Έχει αποδειχθεί ότι η διάθεση του PCTFE’s στο τέλος του κύκλου ζωής του σε χώρους υγειονομικής ταφής και μέσω της αποτέφρωσης αστικών απορριμμάτων είναι ασφαλής και συνίσταται από εθνικούς και διεθνείς κανονισμούς. Η αποτέφρωση στο τέλος του κύκλου ζωής σε θερμοκρασίες υψηλότερες των 800οC δεν απελευθερώνει υλικά που σχετίζονται με τα PFAS ούτε ανιχνεύσιμα επίπεδα TFA, χρησιμοποιώντας υψηλής ανάλυσης φασματομετρία μάζας.

 

 

Γιατί χρειαζόμαστε την τεχνολογία των HFOS

  •  Η χρήση της τεχνολογίας, όπως τα Solsticeτης Honeywell, έχει βοηθήσει στο να αποφευχθεί η πιθανή απελευθέρωση στην ατμόσφαιρα περισσότερων από 326 εκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίοι ισοδυναμούν με τις εκπομπές άνθρακα από σχεδόν 70 εκατομμύρια πετρελαιοκίνητα επιβατικά αυτοκίνητα τον χρόνο.
  •  Τα προϊόντα με HFOείναι ενεργειακά αποδοτικά, έχουν χαμηλό δυναμικό θέρμανσης του πλανήτη και λειτουργούν ευεργετικά για την κοινωνία, καθώς βοηθούν στη μείωση των εκπομπών.
  • Τα HFOsείναι μια καίρια τεχνολογία, που επιτρέπει σε σημαντικές βιομηχανίες να λειτουργούν, στην αλυσίδα τροφίμων, στην κατασκευή και ανακαίνιση οικιών και κτιρίων, στις υποδομές μετακίνησης και μεταφορών (EVs) και στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και τη φροντίδα των ασθενών (δοσομετρικές συσκευές εισπνοής σε σκόνη).
  • Τα HFOsθα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή καίριων, μετασχηματιστικών τεχνολογιών, όπως οι αντλίες θερμότητας σε μονοκατοικίες, συγκροτήματα κατοικιών, εμπορικά κτίρια, σχολεία και νοσοκομεία, η διάθεση οικονομικών EV, τα κέντρα δεδομένων με μηδενικές εκπομπές, τα δίκτυα τηλεθέρμανσης σε ευρέως αστικοποιημένες ζώνες, οι βιομηχανικές διαδικασίες μείωσης εκπομπών άνθρακα μέσω αντλιών θερμότητας και η ανακαίνιση οικιών και κτιρίων.
  • Τα HFOsέχουν χαμηλότερο δυναμικό θέρμανσης του πλανήτη (<1) και αποτελούν σημαντική τεχνολογία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Δεν είναι επικίνδυνα χημικά με βάση τον ορισμό της πρότασης και θα έπρεπε να εξαιρεθούν από οποιοδήποτε περιορισμό.

 

 

Γιατί χρειαζόμαστε την τεχνολογία του PCTFE

 

  • Το PCTFEστηρίζει σημαντικά αποτελέσματα στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενώ ελέγχονται από εφαρμόσιμες νομοθεσίες σχετικά με την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της κτηνιατρικής και φαρμακευτικής νομοθεσίας της ΕΕ.
  • Το PCTFEείναι απαραίτητο για τη μεταφορά και τη συντήρηση των ασφαλών φαρμακευτικών προϊόντων, που ωφελούν μία ευρεία γκάμα αγορών, στις οποίες περιλαμβάνονται φαρμακευτικές που παράγουν πρωτότυπα και γενόσημα φάρμακα, τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, οι συσκευασίες φαρμάκων και κτηνιατρικών προϊόντων.
  • Η Aclar©, υλικό της εταιρείας Honeywell, χρησιμοποιείται σε χιλιάδες θεραπείες στερεάς μορφής που λαμβάνονται από το στόμα σε πολλούς θεραπευτικούς τομείς, στους οποίους περιλαμβάνονται το νευρικό σύστημα, τον καρδιαγγειακό, τον μεταβολικό, τον ορμονολογικό, τον αντιψυχωτικό και την ογκολογία.
  • Το PCTFE(Aclar©) είναι ένα εγκεκριμένο ιατρικά, υψηλής καθαρότητας, εγγενώς ευσταθές, αδρανές υλικό με πολύ χαμηλά επίπεδα καταλοίπων, ρύπων και μηδαμινά στοιχεία έκπλυσης στη διάρκεια του πλήρους κύκλου ζωής του. Ο συνδυασμός αυτών των ιδιοτήτων, καθώς και η τέλεια ικανότητα μορφοποίησης τόσο σε στέρεες όσο και ευλύγιστες συσκευασίες, το καθιστούν ένα ιδανικό υλικό, που χρησιμοποιείται για την προστασία σημαντικών φαρμάκων, ιατροτεχνολογικών προϊόντων και των μηχανισμών μεταφοράς φαρμάκων.
  • Δεν υπάρχουν εναλλακτικές για το PCTFEπου  να προσφέρουν παρόμοιοχημικό φραγμό, δυνατότητες στεγανότηταςκαι διαύγειας, τα οποία είναι βασικά στοιχεία για τη διατήρηση της ποιότητας, της ασφάλειας και της δραστικότητας των φαρμάκων και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων σε μία ευρεία κλίμακα θερμοκρασιών, καθώς και κρυογονικών συνθηκών.