Οι κίνδυνοι από το Διοξείδιο του Άνθρακα για τους ψυκτικούς

Το επάγγελμα του ψυκτικού έχει τις δυσκολίες που όλοι εμείς γνωρίζουμε. Δεν έχει ωράριο, δεν έχει Κυριακές, αργίες, δεν έχει εποχή, ενέχει το ρίσκο της βλάβης εντός εγγύησης και πολλά ακόμη. Επίσηςστην δουλειά μας γινόμαστε αναρριχητές, ισορροπιστές σε σκάλες και μπαλκόνια και πολλές φορές είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε τον ηλεκτρολόγο, τον υδραυλικό, τον ηλεκτροσυγκολλητή, τον αχθοφόρο, τον πωλητή, τον εισπράκτορα. Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά έχουμε και τις αναθυμιάσεις από συγκολλήσεις σε κλειστούς χώρους ειδικά όταν είναι μεταχειρισμένη η εγκατάσταση. Τώρα ήρθε να προστεθεί ακόμη μία νέα και πρωτόγνωρη για εμάς δυσκολία. Το διοξείδιο του άνθρακα. Το περιβόητο CO₂ή R744.

Γράφει ο Σάκης Κλειδαράς
Για την εταιρεία ΤΕΨΕ ΑΕ

Ως γνωστό είναι από τα αρχαιότερα ψυκτικά ρευστά μαζί με την αμμωνία ΝΗ₃ (R717). Οι εφαρμογές του CO₂ είναι δεκάδεςειδικά σε μορφή ξηρού πάγου. Σαν ψυκτικό ρευστό όμως δεν ήταν ευρέως διαδεδομένο στην χώρα μας λόγω των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει. Λειτουργεί σε υψηλές πιέσεις και στα θερμά κλίματα απαιτεί υποστήριξη από άλλο ψυκτικό μέσο. Δεν θα ασχοληθούμε όμως με την ψυκτική του λειτουργία και ικανότητα, (αυτό άλλωστε το κάνουν καλά πολλοί συνάδελφοι), αλλά με τους κινδύνους που εγκυμονούν στον χειρισμό του. Επειδή είναι ένα νέο ψυκτικό υγρό για όλους μας με ιδιαιτερότητες, θα πρέπει οι τεχνικοί εγκαταστάτες αλλά και οι χειριστές των ψυγείων να γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους του CO2. Θεωρώ ότι η ασφάλεια των ανθρώπων είναι πάνω από όλα. Ακολουθώντας τους κανόνες ασφαλείας πάντα και με προσοχή, ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται. Ειδικά οι νέοι ψυκτικοί πρέπει να είναι ακόμη πιο προσεκτικοί. Οι φυσικές ιδιότητες του CO₂ είναι αυτές που το κάνουν να χρήζει κανόνων ασφαλείας. Οι βασικοί κίνδυνοι είναι:

1. Ασφυξία(διαρροή σε κλειστό χώρο)

Η επίδραση της υψηλής συγκέντρωσης του CO₂ είναι διαφορετική από τα HFCs, κλπ…
Δεν είναι τοξικό ούτε εύφλεκτο, όμως η συγκέντρωση CO₂ στο αίμα προκαλεί αύξηση αναπνοής …που ακολουθείται από νάρκωση (ζάλη, πονοκέφαλο, μούδιασμα) … που ακολουθείται από μείωση γεύσης, ακοής και αναπνοής … που ακολουθείται από εφίδρωση, λαχάνιασμα, αύξηση παλμών, κώμα και θάνατο.

2. Υψηλές πιέσεις

Η πίεση αεριού CO2 στους +20οC=57,3bar.Το στερεό CO₂ δεν υγροποιείται όταν θερμαίνεται αλλά εξαχνώνεται, θέλει προσοχή, μην εφαρμόζετε θερμότητα στα στερεά μπλοκαρίσματα του CO₂. Πολύ υψηλός συντελεστής διαστολής σε υγρή η αέρια φάση. Μην αφήνετε υγρό CO₂ να παγιδευτεί σε σωλήνες η εξαρτήματα μεταξύ των βαλβίδων διακοπής. Είναι βέβαιο ότι θα σκάσουν. Φόρτιση / σχεδιασμός του συστήματος με ασφάλεια. Μην κάνετε συγκολλήσεις σωληνώσεων ή επισκευή σε στοιχεία που περιέχουν CO₂. Καθαρισμός με άζωτο.

3. Εγκαύματα (Frostbite)

Ο ξηρός πάγος έχει επιφανειακή θερμοκρασία -78,5^οC και είναι η πρόκληση πληγής που προέρχεται από την επαφή με πάγο και έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με ένα έγκαυμα. Μην αγγίζετε ποτέ στερεό CO₂,μπορεί να προκαλέσει σοβαρά κρυοπαγήματα μέσα σε δευτερόλεπτα από την επαφή με το δέρμα.

Προσοχή, φοράτε πάντα γάντια με ειδική μόνωση, γυαλιά ασφαλείας, ρούχα με μακριά μανίκια, μακρύ παντελόνι και παπούτσια ασφαλείας. Μην αγγίζετε ποτέ τον ξηρό πάγο με γυμνά χέρια.Αποφεύγετε την επαφή με το δέρμα και τα μάτια. Στερεό CO₂ (ξηρός πάγος) σχηματίζεται όταν η πίεση και η θερμοκρασία μειώνεται το υγρό ψυκτικό μεταφέρεται σε μια πίεση κάτω από 4,2bar, όταν ανοίξουν οι βαλβίδες ασφάλειας ή όταν φορτίζουμε το κύκλωμα ή στο φίλτρο, εκτονωτική βαλβίδα κλπ. Περιμένετε για να καθαρίσουν. Στις ιδιότητες του CO₂ είναι η εξάχνωση, δηλαδή η μετατροπή του στοιχείου από στερεά μορφή σε αέριο μορφή χωρίς το στάδιο της υγροποίησης. Ιδιότητα που την έχει μόνο το διοξείδιο και η ναφθαλίνη.
Ο ξηρός πάγος απελευθερώνει πυκνό ατμό διοξείδιο του άνθρακα που μπορεί να προκαλέσει ταχεία ασφυξία σε μη αεριζόμενους χώρους.

4. Θόρυβος-κίνδυνοι κατά την πλήρωση

Η πλήρωση CO2 παράγει πολύ υψηλά επίπεδα θορύβου. Να φοράτε ωτοασπίδες. Η φόρτιση πρέπει να γίνεται στα συστήματα με προεργασία κενού. Φορτίστε αργά η μέσω θέρμανσηςστις ειδικές υποδοχές. Χρησιμοποιήστε σωλήνες χαλκού ή χάλυβα, όχι εύκαμπτους από καουτσούκ η τεφλόν.

Τι πρέπει να επιπλέον να προσέχουμε:

• Την είσοδό μας στους θαλάμους.
• Αν υπάρχει σοβαρή διαρροή δεν θα προλάβουμε να βγούμε έξω. Απαραίτητο εξάρτημα που πρέπει να φέρουμε μαζί μας είναι ο ακριβής και αξιόπιστος ανιχνευτής του CO₂.
• Ο χώρος της εργασίας μας να εξαερίζεται. Από τον πίνακα μπορούμε να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνο είναι να εκτεθούμε σε CO₂.
• Δεν αφαιρούμε τα αυτοκόλλητα με τις ενδείξεις, δεν πειράζουμε ποτέ τις ασφαλιστικές βαλβίδες.
• Δεν εκθέτουμε τις φιάλες ή την εγκατάσταση πάνω από +40^οC, ούτε κάνουμε μετάγγιση του CO₂ από φιάλη σε φιάλη.
• Δεν λαδώνουμε τις βάνες των φιαλών.
• Απαραίτητο επίσης να ασφαλίζουμε τις βάνες της φιάλης μας με προστατευτικό κάλυμμα.