Οι φορητές κλίμακες αποτελούν βασικό εξοπλισμό όχι μόνο σε όλους τους χώρους εργασίας και σε κάθε είδους δραστηριότητα, όπως τη βιομηχανία, τη μεταποίηση, το εμπόριο, τις κατασκευές, τη συντήρηση, τα γραφεία, αλλά και σε κάθε οικία. Η χρήση τους είναι ευρεία και παρόλο που τα είδη και τα μεγέθη τους ποικίλουν, οι γενικές αρχές ασφαλούς διαχείρισής τους, είναι σε όλες τις περιπτώσεις παρόμοιες. Στην ελληνική νομοθεσία περιγράφονται βασικά μέτρα προστασίας, ενώ με διεθνή πρότυπα καθορίζεται, επιπλέον, η ασφαλής κατασκευή τους.
Γράφουν οι:
Δρ Γιώργος Σκρουμπέλος, Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός
Γενικός Διευθυντής RMS ΕΞΥΠΠ, Πρόεδρος Επιτροπής Υγείας & Ασφάλειας του Ευρωπαϊκού
Συνδέσμου Εταιρειών Συντήρησης
Μαργαρίτα Βατίστα, Χημικός ΜSc, Υπεύθυνη Τμήματος Μετρήσεων RMS ΕΞΥΠΠ
Οδηγίες για την ασφαλή χρήση φορητών κλιμάκων
Προετοιμασία για χρήση της φορητής κλίμακας
- Για οποιαδήποτε εργασία με φορητή κλίμακα θα πρέπει να υπάρχει η σχετική γραπτή εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου και οι απαραίτητες διαδικασίες/ οδηγίες εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
- Πριν την πρώτη χρήση, ελέγξτε ότι η φορητή κλίμακα είναι κατασκευασμένη σύμφωνα με τα σχετικά πρότυπα και διαθέτει την αντίστοιχη σήμανση. Βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλη για το σκοπό χρήσης της, βρίσκεται σε καλή κατάσταση και όλα της τα μέρη λειτουργούν σωστά. Μην επεμβαίνετε στον εξοπλισμό και μη χρησιμοποιείτε αυτοσχέδιους εξοπλισμούς.
- Ο χρήστης πρέπει να είναι σε φυσική και ψυχολογική κατάσταση που του επιτρέπει την εργασία σε ύψος, να είναι ενημερωμένος για τους πιθανούς κινδύνους και κατάλληλα εκπαιδευμένος. Επίσης, πρέπει ο ρουχισμός να είναι κατάλληλος και να γίνεται χρήση των απαραίτητων Μέσων Ατομικής Προστασίας για αποτροπή ατυχημάτων.
- Η εργασία σε ύψος πρέπει να πραγματοποιείται για περιορισμένο χρόνο και να γίνονται συχνά διαλείμματα, γιατί η κούραση αυξάνει την επικινδυνότητα.
- Σε υπαίθριες εργασίες, βεβαιωθείτε ότι οι συνθήκες είναι κατάλληλες π.χ. όχι ακραίες θερμοκρασίες, όχι δυνατός αέρας ή καταιγίδα.
- Θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα δεύτερο άτομο στο έδαφος και να έχετε εξασφαλίσει έναν ικανοποιητικό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ αυτού και του χρήστη της κλίμακας.
- Αποκλείστε την περιοχή γύρω από το χώρο χρήσης της φορητής κλίμακας και τοποθετήστε σήμανση σε εμφανή σημεία για να αποφύγετε κάποιο ατύχημα ή ανατροπή.
- Πριν από κάθε χρήση, ελέγξτε ότι δεν υπάρχουν φθορές, σκουριές, αστοχίες, σημεία υποβάθμισης ή υλικά όπως λάδια, λάσπες, νερά που μπορεί να προκαλέσουν ολίσθημα.
Χρήση της φορητής κλίμακας
- Η φορητή κλίμακα πρέπει να τοποθετείται σε σταθερή και αμετακίνητη βάση με κατάλληλη επιφάνεια χωρίς παρουσία ολισθηρών υλικών. Πριν ανεβείτε ελέγξτε ότι είναι καλά στερεωμένη. Οι φορητές κλίμακες πρέπει να δένονται στο επάνω μέρος και να αγκυρώνονται στο κάτω μέρος τους.
- Η σωστή κλίση μιας φορητής κλίμακας είναι 1:4, δηλαδή απόσταση 1 μέτρου μεταξύ της κλίμακας και του τοίχου για κάθε 4 μέτρα μήκους της κλίμακας.
- Όταν ανεβοκατεβαίνετε φορητές κλίμακες, να είστε με το πρόσωπο προς αυτήν και να κρατιέστε και με τα δυο σας χέρια. Πρέπει πάντα να υπάρχει επαφή τουλάχιστον 3 σημείων με την κλίμακα π.χ. δύο πόδια και ένα χέρι ή δύο χέρια και ένα πόδι.
- Τα εργαλεία και τα εξαρτήματα που απαιτούνται για την εργασίας σας, πρέπει να είναι ασφαλισμένα επάνω σας ή/και σε ειδική ζώνη και να μην τα κρατάτε στα χέρια όταν ανεβοκατεβαίνετε. Πρέπει να διατηρείτε και τα δυο σας χέρια ελεύθερα.
- Τα υποδήματά σας πρέπει να είναι κατάλληλα και καθαρά από λάδια, γράσα, λάσπες ή άλλες ουσίες που ενδέχεται να προκαλέσουν ολίσθημα.
- Χρησιμοποιείτε ξύλινες φορητές κλίμακες όταν εργάζεστε κοντά σε ηλεκτρολογικό εξοπλισμό.
- Μη χρησιμοποιείτε φορητές κλίμακες μικρότερου μήκους από το ύψος που θα ανεβείτε και μη στέκεστε στα τελευταία σκαλιά/ πατήματα. Η κορυφή πρέπει να εξέχει 1 μέτρο από την επάνω στάθμη προσπέλασης.
- Μην υπερβαίνετε το ανώτατο όριο φόρτωσης, ανάλογα με τον τύπο της κλίμακας που χρησιμοποιείτε.
- Μην τεντώνεστε υπερβολικά, μην εκτελείτε κινήσεις που μπορεί να σας κάνουν να χάσετε την ισορροπία σας, μη μεταφέρετε το κέντρο βάρους του σώματός σας έξω από τα ρέλια και μην ανεβαίνετε στο υψηλότερο επίπεδο χωρίς πρόσθετη ασφάλεια όπως δέσιμο ή σταθεροποίηση.
- Να είστε συγκεντρωμένοι και προσεκτικοί καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας σας.
- Αναφέρετε αμέσως κάθε ανασφαλή ενέργεια ή συνθήκη που υποπίπτει στην αντίληψή σας.
Αποθήκευση – Συντήρηση – Μεταφορά της φορητής κλίμακας
- Αποθηκεύεστε τις φορητές κλίμακες σε κατάλληλα σημεία ώστε να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες ή άλλους παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν φθορές και χρησιμοποιείστε διατάξεις ασφαλείας που αποτρέπουν την πτώση τους.
- Εφαρμόστε ένα πρόγραμμα περιοδικού ελέγχου και συντήρησης των φορητών κλιμάκων που διαθέτετε, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και διασφαλίστε ότι τηρούνται τα σχετικά αρχεία.
- Τόσο για τη χειροκίνητη μεταφορά των φορητών κλιμάκων, όσο και για τη μεταφορά τους με κάποιο βοηθητικό μέσο ή όχημα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι κανόνες ασφαλούς διαχείρισης φορτίων για αποφυγή ατυχημάτων και πρόκλησης μυοσκελετικών παθήσεων.
Σε κάθε περίπτωση χρήσης φορητών κλιμάκων, εκτός από τις παραπάνω γενικές οδηγίες, θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση των ειδικών κινδύνων που ενδεχομένως υφίστανται -ανάλογα με τον τύπο της κλίμακας και την εργασία- και να λαμβάνονται οι απαραίτητες προφυλάξεις για την προστασία των εργαζομένων και τη διαφύλαξη της υγείας και ασφάλειάς τους.
