Το άρθρο που ακολουθεί είναι προσωπική γνώμη του συντάκτη και αποσκοπεί στην απόδοση ιδιαίτερης προσοχής από τους επαγγελματίες στην οργάνωση και σχεδιασμό όχι μόνο της επιχειρηματικής τους δράσης αλλά και της ιδιωτικής τους κατανάλωσης. Πολλαπλά και επαναλαμβανόμενα περιστατικά αποδεικνύουν πως η αλόγιστη και ανοργάνωτη ιδιωτική κατανάλωση, σε εποχές που οι δαπάνες πρώτης ανάγκης είναι ήδη σε δυσθεώρητα ύψη θέτουν σε κίνδυνο τα πάντα. Συνδέεται το υψηλό κόστος της σύγχρονης ζωής με την χειροτέρευση της ποιότητας του ανταγωνισμού αλλά και  την αύξηση, – σε υπερβολικό βαθμό, των τριγμών που απειλούν την κοινωνική συνοχή. Καλή σας ανάγνωση.

 

Γράφει ο Σ τ α υ ρ ο υ λ ά κ η ς  Α ρ τ .  Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο ς
Οικονομολόγος Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσ/κης
Λογιστής / Φοροτεχνικός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Β. Κορνάρου 30, Χανιά Κρήτης Τ.Κ 73100
mail:eurohania@yahoo.gr  Τηλ: 28210 71581,51769 Κιν: 697 900 2921

 

Αστειευόμενος, σκεπτόμουν, πως το επόμενο Nobel οικονομίας θα το λάβει εκείνος που με κάποιον μαθηματικό τύπο θα αποδείξει πως όλες οι πράξεις οδηγούν στο μηδέν. Με το σκεπτικό αυτό σχετίζεται και το σημερινό άρθρο, το οποίο επεξεργάζεται το πρόβλημα της αδυναμίας αποταμίευσης των επαγγελματιών, αυτό που είπαμε πως όλο καταλήγουμε στο μηδέν,  αλλά και τις πολύ σημαντικές επεκτάσεις του αποτελέσματος αυτού, όπως ο ασθενής ανταγωνισμός και η κοινωνική κατάρρευση.

Για να είναι εύπεπτη η πλοκή του ερωτήματος που θέτει ο τίτλος του παρόντος άρθρου, ας διαβάσουμε την συνομιλία που ακολουθεί μεταξύ ενός απογοητευμένου επαγγελματία (Γιάννης) μιας μικρής επιχείρησηςπου διατηρεί με την βοήθεια της συζύγου της Μαρίας, και ενός οικονομολόγου (Πέτρος) στον οποίο προσέφυγε ο πρώτος για να διαπιστώσει τι συμβαίνει στην επιχείρηση του. Ο διάλογος ξεκινάει κάπως έτσι:

-Πέτρο, σε παρακαλώ, θα ήθελα να ελέγξεις τα πάντα στην επιχείρηση μου και να μου απαντήσεις σε παρακαλώ γιατί εργάζομαι αδιάκοπα, από το πρωί ως το βράδυ,και ποτέ δεν καταφέρνω να βγάλω κάποια σημαντικά χρήματα στην άκρη ! Και αν κάποια στιγμή κάτι γίνεται σε λίγο καιρό ξανά από την αρχή ! Δεν αντέχω πια ! Θα την κλείσω την ριμάδα την επιχείρηση να ησυχάσω !

Ξεκινά λοιπόν ο Πέτρος, ο οικονομολόγος, και αναζητεί τα ετήσια στοιχεία του Γιάννη με την βοήθεια του λογιστή της επιχείρησης. Προσθέτει από εδώ, αφαιρεί από εκεί, επαναλαμβάνει τις πράξεις του, τις αντιπαραβάλει και καταλήγει σε 35 – 40 χιλιάδες ευρώ καθαρό κέρδος. Σκέφτεται πως δεν είναι δα και τραγικά τα πράγματα όπως τα έλεγε ο πελάτης του ο Γιάννης, και τον καλεί μετά από μερικές ημέρες στο γραφείο του.

-Γιάννη, έλεγξα τα αποτελέσματα της επιχείρησης σου, αλλά θα ήθελα σε παρακαλώ, να με αφήσεις να ελέγξουμε και την προσωπική σου κατανάλωση, της οικογένειας σου δηλαδή,  για να καταλάβω τι ακριβώς τι συμβαίνει συνολικά και μετά, θα σου δώσω την οριστική απάντηση στο ερώτημά σου.

Δέχθηκε αμέσως ο Γιάννης και έτσι μάζεψε τα στοιχεία που του ζήτησε ο Πέτρος, και σε λίγες ημέρες, ξανά στο γραφείου του τελευταίου για να συζητήσουν το θέμα τους.  Ο Γιάννης έδωσε όλες τις οικογενειακές του δαπάνες, την εκτίμηση του εβδομαδιαίου κόστους των S/Μ, των λοιπών δαπανών διατροφής, τα έξοδα ένδυσης τους,  το ενοίκιο,  το ρεύμα, τα τηλέφωνα, το νερό, τις επισκευές κατά προσέγγιση, τις οικογενειακές του ασφάλειες, το κόστος των ετήσιων διακοπών του, το κόστος της κοινωνικής  συναναστροφής και των κοινωνικών του υποχρεώσεων, τα χαρτζιλίκια των παιδιών, τα φροντιστήρια των παιδιών κ.τ.λ. Δεν παρέλειψε τίποτα. Ότι δεν μπορούσε να βρει με ακρίβεια έκανε εκτίμηση αλλά θεωρούσε πως δεν θα υπήρχε σημαντική απόκλιση από την πραγματικότητα.

Μετά την επεξεργασία των δεδομένων αυτών, ο Πέτρος παίρνει τον λόγο και λέει στον Γιάννη:

-Γιάννη, βλέπω αυτό που υποπτευόμουν εξ αρχής. Οι ετήσιες δαπάνες τη τετραμελούς σου οικογένειας, είναι 35.000 ευρώ το έτος, όσο και αν σου φαίνεται  περίεργο, απλά τα χρήματα αυτά χάνονται στην προσπάθεια συντήρησης της οικογένεια σας. Και μάλιστα στις δαπάνες σου αυτές δεν βλέπω να υπάρχουν σπατάλες και υπερβάσεις. Από την άλλη η οικογένεια σου πορεύεται χωρίς ελλείψεις, χωρίς περικοπές δαπανών πρώτης ανάγκης όπως τουλάχιστον μας τα επιβάλει το κόστος ζωής της σύγχρονης εποχής. Βλέπω να κάνεις διακοπές μια εβδομάδα τον χρόνο, να βγαίνεις σε ταβέρνα με οικογενειακούς φίλους μια φορά τον μήνα, να έχεις ασφάλεια ζωής, να πληρώνεις όλες τις ασφαλιστικές σου εισφορές, και να απολαμβάνουν τα παιδιά όλα όσα απαιτούνται κ.τ.λ. Αυτά δεν μπορούν Γιάννη, να θεωρηθούν σπατάλες. Είναι αναγκαία για την ισορροπία όλων των πεδίων της οικογενειακής ζωής αλλά…., αλλά φίλε μου Γιάννη κοστίζουν 35.000 το έτος !

Ανέλυσε ο Πέτρος τα ευρήματα του περισσότερο και κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: «Αν θες, πήγαινε Γιάννη να κλείσεις αυτήν την επιχείρηση γιατί σου «ξίνισε» ενώ  αυτή η καημένη,  σου δίνει 35.000/χρόνο  και πήγαινε να γίνεις υπάλληλος με 800 ευρώ τον μήνα, να δω πως θα καταφέρεις μετά να συντηρήσεις την οικογένεια σου. Η επιχείρησή σου είναι μια χαρά και πρακτικά, αν θες να ασχοληθείς με αυτήν τότε αυτό που πρέπει να κάνεις είναι κινήσεις για την βελτίωσης της αποδοτικότητας της μέσω της ενδελεχούς κοστολόγησης και της επιλογής βέλτιστων πρακτικών..

Άναυδος ο Γιάννης.

Εμείς, έχοντας ως βάση την ιστορία που διαδραματίστηκε μόλις πριν,  ας δούμε το θέμα στις σωστές διαστάσεις του.

Τα δεδομένα που αναφέρθηκαν ήταν πραγματικά ως προς τις αξίες και σκοπός της αναφοράς τους. Το κόστος διαβίωσης μιας οικογένειας έχει φτάσει πια στα ύψη, και η προσπάθεια διατήρησης αποταμιεύσεων πέφτει συνεχώς στο κενό.

Η ακρίβεια είναι μια γάγγραινα, που χτυπά σαν το ζάχαρο ή σαν το αυτοάνοσο: Χτυπά παντού.

Όταν καταρρέει μέρα με την μέρα η προσπάθεια των αγωνιζόμενων πολιτών να επιβιώσουν τις οικογένειες τους, όταν η πίεση του κόστους ζωής οδηγεί σε ασταμάτητο αγώνα, αναπόφευκτα επηρεάζει την ψυχική τους υγεία, την ψυχολογία τους, καταλήγοντας συχνά σε αδιέξοδα και κατάθλιψη. Η ακρίβεια, το υψηλό κόστος διαβίωσης είναι ένα θέμα που οι πανταχόθεν πολιτικοί να το αντιληφθούν σε όλες του τις διαστάσεις, καθώς είναι και πολύπλοκο και πολυεπίπεδο και να δώσουν άμεση προτεραιότητα στον σχεδιασμό ανακοπής του φαινομένου αυτού.

Όπου υπάρχει μονοπώλιο, ή ολιγοπώλιο συνεργασίας όλα βαίνουν καλώς. Όπου υπάρχει ανταγωνισμός, τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Εστίαση, εμπόριο, βιοτεχνίες, αγρότες, επαγγελματίες υπηρεσιών, αν δεν έχουν κάποια δεσπόζουσα διαφορά (π.χ. μαγαζί εστίασης σε σημείο που βρίθει τουρισμού), δυστυχώς καταλήγουν να κατασπαράσσουν ο ένας τον άλλον. Με άλλα λόγια, ο ανταγωνισμός αντί να παρουσιάζεται δημιουργικός (ή υγιής όπως λέγετε) ώστε  ο αξιόλογος να αμείβεται ενώ ο απρόσεκτος και πρόχειρος να πιέζεται, καταλήγουν τελικώς, όλοι να μπαίνουν στον ίδιο θλιβερό κυκεώνα και να στροβιλίζονται σε σκοτεινά αδιέξοδα. Ας μην αναφερθώ στον αρνητικό ρόλο της φοροδιαφυγής που εντείνει την κατάσταση και την εξωθεί ακόμα περισσότερο στα άκρα.

Βεβαίως και ο προβληματικός ανταγωνισμός είναι η πραγματική ένδειξη της κατάστασης της οικονομίας μας. Αν δεν λειτουργεί ορθολογικά, αν δεν είναι υγιής, όλοι οι άλλοι δείκτες περιττεύουν. Η απάντηση δεν θέλει ειδήμονες. Όλοι κατανοούν, χωρίς διευκρινήσεις, πως δεν πάμε καλά.

Ναι αλλά μην βιάζεστε…

Δεν θα ξεχνούσα να αναφερθώ και για τις «από κάτω» περιπτώσεις του θέματος μας τις οποίες άφησα στο τέλος ως κοινωνικά, πιο σημαντικές.

Εύλογα προκύπτει το ερώτημα, μα αν το κόστος ζωής των  βασικών αναγκών μιας οικογένειας έχει φτάσει, ας πούμε στα 35.000 ευρώ ετησίως, πως διαβιώνουν όσοι λαμβάνουν λιγότερα; Πως διαβιώνει η οικογένεια που λαμβάνει 20.000, αυτή που λαμβάνει 10.000 ή ο άνεργος ή και οι δύο άνεργοι;

Η απάντηση δυστυχώς σχετίζεται με μια ιδιότητα του ανθρώπους που για ορισμένος είναι βάλσαμο, για μένα όμως θαρρώ πως αποτελεί το χειρότερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου. Αναφέρομαι στην προσαρμοστικότητα. Ο άνθρωπος, όσο περιορίζεται, μετά από λίγο προσαρμόζεται και δεν αντιδρά ή αντιδρά σπασμωδικά και ανούσια.  Έτσι ένας που λαμβάνει λίγο λιγότερα από τα 35.000 του παραδείγματος, περικόπτει μια από τις ανάγκες που κάλυπτε το ποσό αυτό π.χ. περικόπτει την ασφάλεια ζωής ή δεν κάνει διακοπές με την οικογένεια του. Άλλος, που κερδίζει ακόμα λιγότερα, περικόπτει όλο και περισσότερες πρώτες ανάγκες και ούτω καθεξής.

Και τι είναι αυτό που τους συντηρεί; Μα είπαμε !! Η  προσαρμοστικότητα τους. Μα τι χαρακτηριστικό κι αυτό που έχει ο άνθρωπος ! Να μπορεί να ζήσει  με 50.000  αλλά και με 30.000, με 10.000  ή και άνεργος. Μπορεί να ζήσει και χωρίς αμοιβή κατοικώντας σε ένα εργοστάσιο της Ινδίας, τσαλαβουτώντας στους ορυζώνες της Κίνας ή κυνηγώντας στην σκόνη και το λιοπύρι της Αφρικής.

Ο άνθρωπος δυστυχώς προσαρμόζεται και όταν ο άνθρωπος προσαρμόζεται, ε πως λοιπόν να αντιδράσει μετά;

 

Με εκτίμηση