Από την 1η Ιανουαρίου 2015 έχει τεθεί σε ισχύ ο Κανονισμός 517/2014 του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Φθοριούχα αέρια του Θερμοκηπίου. Ο Κανονισμός αυτός (ο οποίος αντικατέστησε τον ΚΑΝ 842/2006) περιλαμβάνει μια σειρά από μέτρα που στόχο έχουν να ελαχιστοποιήσουν τη διαρροή των φθοριούχων αερίων στην ατμόσφαιρα, δεδομένου ότι τα αέρια αυτά συμβάλλουν σημαντικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Γράφει ο Σταύρος Βελίδης, Focal point για τη στιβάδα του όζοντος & τα φθοριούχα αέρια ΥΠΕΝ, Διεύθυνση Κ.Α.Π.Α
Μια σειρά από μέτρα, που εμπίπτουν στο αντικείμενο του ψυκτικού τεχνικού, είναι αυτά που εξασφαλίζουν την άρτια και χωρίς διαρροές λειτουργία του εξοπλισμού Ψύξης, Κλιματισμού και Αντλιών Θερμότητας που λειτουργούν με φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου. Τα μέτρα αυτά είναι τα εξής:
1. Τακτικοί έλεγχοι εντοπισμού διαρροών.
Ο εξοπλισμός που ανήκει στις κατηγορίες:
- Στατικού Ψυκτικού εξοπλισμού
- Στατικού Κλιματιστικού εξοπλισμού
- Στατικών Αντλιών θερμότητας
- Μονάδων Ψύξης σε φορτηγά ψυγεία και ρυμουλκούμενα ψυγεία
πρέπει να υποβάλλεται σε τακτικούς ελέγχους εντοπισμού διαρροών.
Οι έλεγχοι αυτοί γίνονται με τη συχνότητα που ορίζεται στο άρθρο 4 του Κανονισμού με βάση το περιεχόμενο του εξοπλισμού (εκφρασμένο σε τόνους ισοδυνάμου CO2 – CO2-eq) ως εξής:
- Για περιεχόμενο 5 – 50 tn CO2eq, μία φορά το χρόνο
- Για περιεχόμενο 50-500 tn CO2eq μία φορά ανά εξάμηνο
- Για περιεχόμενο 500+ tn CO2eq μία φορά ανά τρίμηνο
Εάν υπάρχει εγκατεστημένο σύστημα εντοπισμού διαρροών η συχνότητα ελέγχων διαμορφώνεται ως εξής:
- Για περιεχόμενο 5-50 tn CO2eq, μία φορά στους 24 μήνες
- Για περιεχόμενο 50-500 tn CO2eq μία φορά το χρόνο
- Για περιεχόμενο 500+ tn CO2eq μία φορά ανά εξάμηνο.
Η ύπαρξη και λειτουργία συστήματος εντοπισμού διαρροών είναι υποχρεωτική για εξοπλισμό με φορτίο 500+ tn CO2eq. Εφ’ όσον υπάρχει, το σύστημα εντοπισμού διαρροών υπόκειται και αυτό σε έλεγχο, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
2. Έγκαιρη αντιμετώπιση βλαβών
Όταν εντοπισθεί βλάβη του εξοπλισμού και συνεπακόλουθη διαρροή ψυκτικού αερίου η βλάβη αυτή πρέπει να επισκευασθεί το συντομότερο δυνατόν. Μέσα σε ένα μήνα από την επισκευή πρέπει να γίνει επανέλεγχος προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι η διαρροή αντιμετωπίσθηκε αποτελεσματικά.
3. Τήρηση αρχείων
Για όλες τια παραπάνω τακτικές και έκτακτες εργασίες τηρούνται υποχρεωτικά και ανά μονάδα εξοπλισμού, αναλυτικά αρχεία με τα στοιχεία που περιγράφονται στο άρθρο 6 του Κανονισμού (π.χ. ποσότητα και είδος των περιεχόμενων φθοριούχων αερίων, ποσότητες που συμπληρώθηκαν ή ανακτήθηκαν κλπ). Τα αρχεία αυτά διατηρούνται για τουλάχιστον 5 χρόνια και μπορούν ανά πάσα στιγμή να ζητηθούν για έλεγχο από τις αρμόδιες κρατικές ή περιφερειακές αρχές.
4. Η σημασία του ρόλου των τεχνικών ψυκτικών.
Είναι πολύ βασικό να ξεκαθαρισθεί ότι υπεύθυνοι για την τήρηση των παραπάνω μέτρων, δηλαδή για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων των τακτικών ελέγχων, την απόφαση εγκατάστασης συστήματος ελέγχου διαρροών, την άμεση επισκευή βλαβών και τον επανέλεγχο καθώς και την τήρηση αρχείων, είναι οι ιδιοκτήτες του εξοπλισμού («χειριστές» κατά τον Κανονισμό 517/2014), εκτός εάν η ευθύνη αυτή έχει εγγράφως μεταβιβασθεί σε τρίτους (π.χ ενοικιαστές, τεχνική εταιρεία συντήρησης κλπ). Οι ιδιοκτήτες των συστημάτων έχουν επίσης υποχρέωση να χρησιμοποιούν για τις ανωτέρω εργασίες αδειούχους και πιστοποιημένους τεχνικούς ή εταιρείες.
Αντίστοιχα, οι αδειοδοτημένοι και πιστοποιημένοι τεχνικοί ή εταιρείες που αναλαμβάνουν τις ανωτέρω εργασίες είναι υπεύθυνοι για την καλή εκτέλεση των εργασιών αυτών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Θεωρώ ότι ή υψηλή τεχνική κατάρτιση και εμπειρία των ελλήνων τεχνικών ψυκτικών και η υψηλή επαγγελματική τους συνείδηση αποτελούν εγγύηση ότι οι σχετικές εργασίες συντήρησης, επισκευής, αλλά και εγκατάστασης, απεγκατάστασης και διαχείρισης των φθοριούχων αερίων εκτελούνται με άρτιο τρόπο.
Στον τομέα όμως των τακτικών ελέγχων και των εν γένει τεχνικών εργασιών που αφορούν εξοπλισμό που λειτουργεί με φθοριούχα αέρια, υπάρχουν ακόμη σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως, με ευθύνη των ιδιοκτητών / χειριστών, ένας αριθμός εγκατεστημένων συστημάτων δεν συντηρείται με τον τρόπο που επιβάλλει η νομοθεσία, δεν υπόκειται σε τακτικούς ελέγχους, τα φθοριούχα αέρια που ανακτώνται δεν διαχειρίζονται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και ότι πολλές φορές χρησιμοποιούνται τεχνικοί οι οποίοι δεν είναι αδειούχοι και πιστοποιημένοι. Οι ιδιοκτήτες / χειριστές του εξοπλισμού αυτού, που μπορεί να είναι νομικά ή φυσικά πρόσωπα, περισσότερο ή λιγότερο εξοικειωμένα με τις τεχνικές απαιτήσεις της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, δεν είναι συχνά σε θέση να γνωρίζουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους ή μπορεί να αμελούν ή ακόμη και να αδιαφορούν για αυτές.
Στην αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος οι επαγγελματίες ψυκτικοί τεχνικοί μπορούν να βοηθήσουν καθοριστικά. Όντας οι άνθρωποι οι οποίοι εξ’ αντικειμένου κινούνται μέσα στην αγορά και παράλληλα γνωρίζουν τις απαιτήσεις της νομοθεσίας για τις απαιτούμενες τεχνικές εργασίες, είναι αυτοί που μπορούν να πληροφορούν άμεσα και υπεύθυνα τους ιδιοκτήτες του εξοπλισμού για τις υποχρεώσεις τους. Στην ενημέρωσή τους αυτή δεν μπορούν να κατηγορηθούν ότι κινούνται από ιδιοτέλεια εφ’ όσον αναφέρονται στις προβλέψεις της νομοθεσίας και, βέβαια, στο τεράστιο περιβαλλοντικό όφελος από την εφαρμογή της.
