Ο σημαντικός ρόλος της καινοτομίας στην κερδοφορία των επιχειρήσεων και γενικά στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, καθιστά επιτακτικό τον σχεδιασμό μιας αποτελεσματικής πολιτικής καινοτομίας στις επιχειρήσεις. Είναι προφανές ότι μια τέτοια πολιτική μπορεί να βασισθεί σε νέους επιστήμονες και επιχειρηματίες οι οποίοι θα διαθέτουν ένα επαρκώς υψηλό επίπεδο γνώσεων σε θέματα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
Γράφουν οι:
Δρ. Γεώργιος Σκρουμπέλος
Μηχανολόγος Μηχανικός- Γενικός Διευθυντής RMS ΕΞΥΠΠ
Παναγιώτης Κωνσταντίνου
Aeronautical Engineer, Quality & Production Management Expert
Director, KAMP Quality Training & Consulting Ltd
Η μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση και η βαθιά ύφεση που τη συνόδευε ανέδειξε την ανάγκη για δραστικά μέτρα αλλαγής τρόπου σκέψης και αντιμετώπισης των προκλήσεων. Αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο για τις μικρές επιχειρήσεις, λόγω του ότι δέχθηκαν το μεγαλύτερο ίσως πλήγμα.
Οι επιχειρηματίες που ηγούνται μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων, πρέπει να αντιληφθούν ότι οι γρήγορες μεταβολές που συντελούνται στο σύγχρονο περιβάλλον των επιχειρήσεων επιβάλουν την ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων σε επίπεδο σχεδίασης προϊόντος, υπηρεσίας, λειτουργικής και βελτιωμένης μεθόδου παραγωγής ή/και διανομής.
Οι επιχειρήσεις που καινοτομούν συνεχώς, έχουν στατιστικά, κατά μέσο όρο πολλαπλάσια κέρδη από τις υπόλοιπες. Ο όρος καινοτομία αναφέρεται σε μια διαδικασία που περιλαμβάνει τρία στάδια:
- τη σύλληψη της νέας ιδέας,
- την αξιολόγηση της και
- την υλοποίησή της στην πράξη.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων η έννοια καινοτομία δεν είναι ξεκάθαρη μιας και συσχετίζεται με τελικό προϊόν. Δεν έχει γίνει κατανοητό ότι η καινοτομία αφορά και τον τρόπο διαχείρισης, του σχεδιασμού, της οργάνωσης, των α΄ υλών, των μεθοδολογιών παραγωγής, του εξοπλισμού κλπ.
Έτσι, η καινοτομία, κάτω από αυτό το πρίσμα και με την ευρεία έννοια, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της σύγχρονης επιχειρηματικότητας. H διαχείριση της καινοτομίας (innovationmanagement), δηλαδή το πώς δημιουργείται μια καινούργια ιδέα, το πώς και με ποια κριτήρια αξιολογείται, το πώς χρηματοδοτείται κλπ, είναι μια ιδιαιτέρως επίπονη και απαιτητική διαδικασία η οποία αποτελεί συστατικό στοιχείο μιας αποτελεσματικής επιχειρηματικότητας, που πρέπει να κατανοήσουν οι επιχειρηματίες και να μπορούν να διακρίνουν τα προσδοκώμενα οφέλη (αύξηση κερδοφορίας, βελτίωσης παραγωγικότητας, ποιοτική αναβάθμιση).
Οι επιχειρήσεις πλέον πρέπει να αποδεχτούν την αναγκαιότητα της καινοτομίας στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον και να προσπαθήσουν να ακολουθήσουν στρατηγικά τις υποδείξεις που πηγάζουν από αυτήν.
Μία εταιρεία μπορεί να μετατοπίσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, δημιουργώντας νέα ή πρωτοπόρα προϊόντα-υπηρεσίες (συμπεριλαμβανομένων όλων των σταδίων της ιδέας από το σχεδιασμό και την εκτίμηση της αποδοτικότητας ως και την υλοποίηση της) , με την προϋπόθεση ότι θα παραμείνουν βιώσιμα στην αγορά. Αυτό θα επιτευχθεί μόνο αν η εταιρεία αυτή θέσει ως κεντρικό στρατηγικό στόχο της επιχειρηματικής της δραστηριότητας την καινοτομία. Συνεπώς, ο ανταγωνισμός στην αγορά που ενεργοποιείται η κάθε μικρή επιχείρηση, είναι άμεσα εξαρτώμενος από το κατά πόσο μπορεί μια εταιρεία να διαχειριστεί και να εφαρμόσει καινοτομικές δράσεις, οι οποίες θα αυξάνουν συνεχώς την ανταγωνιστικότητά της μέσα από την αύξηση και βελτίωση της παραγωγικότητάς της και κατά συνέπεια την κερδοφορία της.
Χαρακτηριστική είναι η προσήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην καινοτομία, καθώς τη θεώρει κεντρικό συστατικό της πολιτικής της σε μια προσπάθεια τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ωστόσο η καινοτομική διαδικασία, ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις, είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και η διαχείριση της είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι διάφορες μέθοδοι και τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί για τη διαχείριση της καινοτομίας (Εργαλεία Διαχείρισης Καινοτομίας) εφαρμόζονται σε κάθε στάδιο της καινοτομικής διαδικασίας, με στόχο την αποδοτικότερη εξέλιξη της. Κάθε ένα από τα Εργαλεία Διαχείρισης Καινοτομίας, μπορεί να εφαρμοστεί σε συγκεκριμένα στάδια της καινοτομικής διαδικασίας. Είναι επομένως, εξαιρετικά χρονοβόρο και δύσκολο για τον μάνατζερ μιας μικρής επιχείρησης, να επιλέξει το σωστό εργαλείο από έναν μεγάλο αριθμό εργαλείων που είναι σήμερα διαθέσιμα, προκειμένου να υλοποιήσει με επιτυχία μια καινοτομία.
Σήμερα υπάρχουν πολλά διαθέσιμα Εργαλεία Διαχείρισης Καινοτομίας. Το κάθε ένα από αυτά τα εργαλεία συνδέεται με διαφορετικό τρόπο με τη λειτουργία της επιχείρησης. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο είναι αναγκαία η δημιουργία ενός πλαισίου, βάση του οποίου θα ορίζονται τα ≪κατάλληλαεργαλείαγιατηνκατάλληληδουλεία≫.
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι για να τεθούν τα ανωτέρω σε πράξη, οι μικρές επιχειρήσεις, χρειάζεται να δημιουργήσουν ικανά στελέχη που θα μπορούν να κατανοήσουν το πώς θα εντάξουν και θα διαχειριστούν (με τα κατάλληλα εργαλεία) την καινοτομία μέσα στο ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται.
